top of page

 

EFFECTIEF COMMUNICEREN MET KINDEREN

 

INLEIDING

Ouders over de hele wereld kampen met dezelfde problemen en ze zoeken overal naar oplossingen. In onze begeleidingstherapie bieden we een respectvolle en effectieve manier hoe om te gaan met de eindeloze uitdagingen die kinderen nu eenmaal bieden. Het is onze grote wens dat kinderen in deze wereld opgroeien  tot sterke liefdevolle mensen met vertrouwen in zichzelf. Wij bieden duidelijke methodes waardoor je grenzen kunt stellen en concrete/praktische communicatievaardigheden waardoor je in staat bent krachtig en zorgzaam te zijn voor jezelf en je kind.

Denk hierbij aan:

  • Beter omgaan met de negatieve gevoelens van je kind.

  • Grenzen stellen terwijl de relatie met je kind goed blijft en zich zelfs verdiept.

  • Kind neemt verantwoordelijkheid voor zijn gedrag en komt zelf met oplossingen.

  • Effectief prijzen en je kind bevrijden uit een vaste rol.

.

Hierdoor krijgt je kind meer zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld.

Want in een tijd waarin er steeds meer eisen worden gesteld aan de ouder en het kind terwijl we meer bezigheden hebben dan ooit is het van groot belang dat we zorgvuldig met elkaar communiceren. In deze tijd waarin kinderen aan grote invloeden worden blootgesteld is het wellicht nog belangrijker om te werken aan een goede relatie met je kind. 

In zes onderdelen worden thematisch een aantal vaardigheden behandelt en toegelicht aan de hand van de voorbeelden en vragen uit de praktijk.

In onderdeel zeven komen alle vaardigheden samen. De combinatie werkboek en begeleidingstherapie blijkt het beste te werken. 

Wij realiseren ons terdege dat deze begeleidingstherapie niet het antwoord is op alle problemen. Er zullen altijd zaken zijn die niet kunnen worden opgelost en die meer vragen dan communicatieve vaardigheden alleen.

 

1- OMGAAN MET GEVOELENS

Een voorbeeld uit de praktijk: Ik was een fantastische moeder voordat ik kinderen kreeg. En ik was een echte expert in het oplossen van problemen die anderen hadden met hun kinderen. Totdat ik er zelf drie kreeg. Het leven met echte kinderen zorgt ervoor dat je het soms ook allemaal niet meer weet. Elke ochtend zei ik tegen mezelf: 'Vandaag ga ik het anders doen'. Maar elke ochtend was een variatie op de vorige. 

In de begeleidingstherapie over 'gevoelens van kinderen' geven wij nieuwe ideeën en allerlei aanwijzingen. Er is een direct verband tussen hoe kinderen zich voelen en hoe zij zich gedragen. Als kinderen zich goed voelen, gedragen ze zich goed. Hoe helpen we ze om zich goed te voelen? Door hun gevoelens te accepteren.

Probleem: ouders staan niet altijd open voor de gevoelens van hun kinderen.

 

Bijvoorbeeld:

- 'Welnee, zo voel je dat heus niet'

- 'Dat zeg je alleen maar omdat je moe bent'

- Er is geen reden om zo van streek te zijn'

Een regelmatige ontkenning van hun geveolens kan kinderen verwarren en woedend maken en ze krijgen de boodschap dat ze zelf niet weten wat hun gevoelens zijn, laat staan dat ze erop kunnen vertrouwen.

Een voorbeeld uit de praktijk: Elk gesprek veranderde in onenigheid, ik vertelde mijn kinderen dat zij vooral niet op hun eigen gevoel moesten vertrouwen, maar alleen op dat van mij! Toen ik wist wat ik deed, wilde ik dat veranderen, maar hoe doe je dat? Door je te verplaatsen in het kind. Stel nou dat ik kind was en dat ik het warm had, me verveelde of dat ik moe was. En stel dat ik wilde dat die belangrijke moeder of vader wist wat ik nou echt voelde ...

Wat denkt jouw kind

Toen ik mijzelf verplaatste in de gevoelens van mijn kinderen kwamen de woorden vanzelf. Ik gebruikte niet zomaar een willekeurige techniek. Ik meende het echt toen ik zei: 'Dus je bent nog steeds moe, terwijl je toch net hebt geslapen? Of: 'Goh, ik heb het juist koud en jij vindt het hier warm. 'Of; 'Je vond er niks aan. 'We hebben immers allemaal verschillende soorten gevoelens. Niemand heeft gelijk of ongelijk.

Als iemand echt luistert, mijn gevoelens erkent en me de kans geeft om te vertellen wat me nu werkelijk dwars zit, dan zou ik me beter gaan voelen. Rustiger en beter in staat om met mijn gevoelens en het probleem om te gaan.

Voor kinderen werkt dit hetzelfde. Zij kunnen zichzelf beter helpen als iemand echt luistert en zich echt inleeft.

Maar we spreken deze 'empathische' taal niet van nature en dus voelt het onnatuurlijk om het wel zo te doen. Veel mensen zijn zelfs opgegroeid met het ontkennen van hun gevoelens. Als je wilt leren om gevoelens te accepteren dan heb je vaardigheden nodig die je heel veel moet oefenen.

Omgaan met negatieve gevoelens

 

Hier volgen een paar manieren om kinderen te helpen om te gaan met hun gevoelens.

  • Luister rustig en aandachtig in plaats van half te luisteren.

  • Erken de gevoelens van het kind met een woord als 'oh... 'hmmm'... ja,ja.'

  • Benoem je gevoelens in plaats van ontkennen van het gevoel.

  • Verwoord het verlangen van het kind eventueel in een fantasie in plaats van uitleg en logica.

Er is een wezenlijk verschil tussen deze vaardigheden en de manier waarop mensen normaal reageren op een verdrietig of angstig kind.

Echt inleven

Als een kind overstuur is dan help je hem door met volle aandacht te luisteren, door zijn gevoelens te erkennen, zijn gevoelens te benoemen, en door te verwoorden wat het kind wil. Belangrijker dan woorden is onze houding. Als we niet echt begaan zijn dan komt het onecht of manipulerend over. Pas als we serieus gemeende woorden gebruiken wordt het kind geraakt. Het is echt moeilijk om te luisteren naar een kind dat zijn hart uitstoot en om dat gevoel vervolgens te benoemen. Er is veel oefening en concentratie nodig om te kunnen analyseren wat een kind echt voelt en dat gaat veel verder dan wat een kind zegt. Het is belangrijk dat wij onze kinderen een woordenschat geven om hun werkelijke gevoel te uiten. Pas als ze woorden kunnen gebruiken die hun gevoelens weergeven kunnen ze zichzelf gaan helpen.

2- COÖPERATIEF GEDRAG

Kinderen laten ons meestal luid en duidelijk weten als hen iets dwarszit. Het leek vaak op een avondje theater. Noodsituaties , zoals kwijtgeraakt speelgoed, te kort geknipt haar, een schoolrapport, een nieuwe spijkerbroek die niet goed paste, ruzie met broer of zus, waren allemaal redenen voor tranen en dramatische tafrelen die niet zouden misstaan in een toneelstuk. Maar in het theater gaat iedereen na het vallen van het doek naar huis. Ouders hebben die luxe niet  Zij moeten leren omgaan met alle pijn, boosheid en frustraties van hun kinderen en er toch niet stapelgek van worden. Ouders merken steeds opnieuw dat de oude methodes niet werken. Al onze uitleg en geruststellende woorden helpen de kinderen niet echt en putten ons helemaal uit. Maar toch kunnen nieuwe methodes ook problemen geven. Ook al weten we dat een empathische reactie veel meer troost geeft, het is niet altijd makkelijk om zo te reageren. Echt luisteren betekent hard werken. Je moet je concentreren als je een antwoord wilt geven waar het kind ook wat aan heeft.

We hebben al benoemd hoe ouders kinderen kunnen helpen te leren omgaan met negatieve gevoelens. Maar hoe gaan ouders om met hun eigen negatieve gevoelens? Een bekende frustratie is de dagelijkse strijd om ervoor te zorgen dat onze kinderen zich op een manier gedragen die voor ons en de samenleving acceptabel is. Daar kun je af en toe gek van woorden en het gevoel hebben dat je tegen de stroom in roeit.

Gedeeltelijk komt dit omdat ouders en kinderen verschillende belangen hebben. De ouders hebben behoefte aan enige vorm van netheid, schoonheid, beleefdheid en routine. En dat kan kinderen nou net helemaal niets schelen. Hoeveel kinderen zouden (uit vrije wil) hun kamer opruimen, alsjeblieft of dank je wel zeggen of hun vieze kleren in de wasmand doen? Ouders zijn een gedeelte van de tijd bezig om kinderen te helpen zich aan te passen aan de normen van de samenleving. Hoe meer wij als ouders willen dat zij iets doen, des te meer gaan zij zich verzetten.

Zijn er manieren waarop we kinderen kunnen uitnodigen tot coöperatief gedrag zonder dat we hun eigenwaarde aantasten of ze opzadelen met negatieve gevoelens? Gelukkig zijn er andere, makkelijker methodes die een minder zware tol van ouders eisen.

We bespreken 7 vaardigheden die een kind uitnodigen tot coöperatief gedrag. Niet elke vaardigheid werkt bij elk kind. Niet iedere vaardigheid past bij jou. En er is geen enkele vaardigheid die constant effectief is. Maar deze 7 vaardigheden zorgen wel voor het benodigde respect waardoor de wil tot samenwerken toeneemt.

Het beste in hen zelf

Een veel gestelde vraag is: 'Als ik deze vaardigheden goed gebruik, zullen mijn kinderen dan altijd reageren?

Wij hopen van niet!. kinderen zijn geen robots. Het is niet het doel om een aantal technieken aan te reiken die gedrag manipuleren, zodat de kinderen altijd doen wat jij wilt. Het doel is om het beste in onze kinderen naar boven te halen - hun intelligentie, hun initiatief, hun gevoel voor verantwoordelijkheid, hun gevoel voor humor, hun vermogen om gevoelig te zijn voor de behoeftes van anderen. We moeten stoppen met een manier van praten die hun zelfbeeld ondermijnt en zoeken naar een taal die hun gevoel van eigenwaarde voedt. We willen een emotioneel klimaat scheppen dat kinderen aanmoedigt tot coöperatief gedrag, omdat ze om zichzelf geven en omdat ze om ons geven. Het doel is een manier ban respectvol communiceren te laten zien. Een manier die onze kinderen ook naar ons toe gebruiken, nu, terwijl ze opgroeien en uiteindelijk als onze volwassen vrienden.

3- ALTERNATIEVEN VOOR STRAF

Wanneer je een aantal nieuwe vaardigheden gebruikt zal het moeite kosten om niet de normale uitspraken te doen. Voor veel ouders is sarcasme, preken, waarschuwen, schelden en dreigen erg gewoon geworden, doordat we er zelf groot mee zijn geworden. Ouders horen zichzelf - ook na het volgen van de begeleidingstherapie - nog steeds dingen tegen hun kinderen zeggen die ze eigenlijk niet willen zeggen. Het enige verschil is dat ze het nu zelf horen, Dat betekent vooruitgang en is de eerste stap op weg naar verandering.

Problemen oplossen

Wat kun je doen als je echt alles hebt geprobeerd en niets werkt?

Als een probleem hardnekkig is, is het meestal een stuk complexer dan het in eerste instantie leek en zijn er ingewikkelder vaardigheden nodig. In onze therapie hebben we een stappenplan ontwikkeld om dit soort conflicten op te lossen. Met een beetje oefening kun je iedere stap leren. Het is het moeilijkste om onze houding te veranderen. We moeten ermee stoppen het kind te zien als een 'probleem' dat moet worden opgelost.

 

Wij moeten leren dat wij als volwassenen niet altijd het goede antwoord hebben. We moeten stoppen te denken dat het kind als we niet hard genoeg zijn, misbruik van ons zal maken. Als we oprechte gevoelens laten zien en luisteren naar hun gevoelens kunnen we samen tot oplossingen komen. Bij een conflict is het niet belangrijk wie wint of verliest. We kunnen onze energie beter besteden door oplossingen te zoeken die de behoeftes van beide partijen respecteren. We leren onze kinderen op deze manier dat zij niet onze slachtoffers of onze vijanden hoeven te zijn. Wij geven hun de instrumenten die het hun mogelijk maken om actief deel te nemen aan het oplossen van problemen waar ze mee geconfronteerd worden. Nu, terwijl ze nog thuis wonen, en in de moeilijke, complexe wereld die op hun wacht. 

4- AANMOEDIGEN AUTONOMIE

Volgens de moderne opvoedingsleer is het een van onze belangrijkste taken om kinderen te helpen los van ons te komen. We moeten ze helpen om onafhankelijke personen te worden die op een dag in staat zullen zijn zelfstandig te functioneren. Er wordt ons op het hart gedrukt om onze kinderen niet te zien als een kopie of een verlengstuk van onszelf, maar als unieke mensen met verschillende karakters en met een andere smaak, andere gevoelens, andere wensen en andere dromen. We kunnen veel voor onze kinderen betekenen. We kunnen ze opvoeden tot zelfstandige , onafhankelijke personen door ze dingen zelf te laten doen, door ze zelf te laten worstelen met hun problemen en door ze te laten leren van hun eigen fouten.

 

Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. We weten nog goed hoe het eerste kind aan het tobben was met zijn schoenveters en we na tien seconden geduldig hebben toegekeken het van hem over nam. En als de dochter een beetje onenigheid had met een vriendinnetje we al klaar stonden met welgemeende adviezen. We hadden toch immers alle oplossingen zo paraat? Het is toch niet erg om kinderen te helpen met hun veters, of ze te vertellen hoe ze een ruzie met een vriend moeten oplossen, of te voorkomen dat ze fouten maken? Tenslotte zijn kinderen jonger en minder ervaren en ze zijn nu eenmaal afhankelijk van de volwassenen in hun omgeving.

Dat is precies de kern van het probleem.

 

Als een kind voortdurend afhankelijk is van iemand anders dan ontstaan er bepaalde gevoelens. In beperkte mate zal een persoon zich dankbaar voelen. De gevoelens van hulpeloosheid, niet serieus genomen worden, wrok, frustratie en boosheid zullen echter overheersen. Dit feit plaatst ons voor en dilemma. Aan de ene kant zijn onze kinderenduidelijke afhankelijk van ons. Ze zijn jong en onervaren en daarom moeten we veel dingen voor ze doen, veel aan ze vertellen en ze veel laten zien. Aan de andere kant kan hun afhankelijkheid leiden tot vijandige gevoelens en woede.

 

We kunnen er naar steven deze afhankelijkheid te verminderen zodat het verantwoordelijke mensen worden die zelfstandig kunnen functioneren. Gelukkig doen zich dagelijks gelegenheden voor om de autonomie van onze kinderen te stimuleren, We bespreken in de begeleidingstherapie een aantal specifieke vaardigheden die kinderen kunnen helpen op zichzelf te vertrouwen, in plaats van op ons.

5- EFFECTIEF PRIJZEN

De kans is groot dat kinderen die in een gezin opgroeien waar ze in hun waarde worden gelaten, zich beter voelen over zichzelf, beter met uitdagingen om kunnen gaan, en nog waarschijnlijker, zichzelf hogere doelen stellen dan anderen die niet in zo'n situatie verkeren. Er is geen waardeoordeel belangrijker voor de mens, geen factor beslissender in de psychologische ontwikkeling en motovatie, dan de beoordeling die hij zichzelf geeft. De wijze waarop een mens naar zichzelf kijkt heeft een diepgaand effect op het denkproces, emoties, wensen, waarden en doelen. Het is de enige belangrijke sleutel tot zijn gedrag.

Een complimentje werkt altijd

Wat kunnen we als ouders ondernemen om het gevoel van eigenwaarde van een kind te versterken? alle principes en vaardigheden die we tot nu toe hebben besproken helpen om een kind zichzelf als een waardevol persoon te beschouwen. Door respect voor zijn gevoelens te tonen, door hem de kans te bieden om zelf een keuze te maken, of door hem een kans te geven zelf een probleem op te lossen, groeit zijn zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde. Hoe kunnen we een kind nog meer helpen om te bouwen aan een realistisch zelfbeeld? Natuurlijk is prijzen een mogelijkheid, maar ook hier kleven nadelen aan. Soms kan het best bedoelde compliment zorgen voor onverwachte reacties.

Prijzen

Het is soms moeilijk om kinderen te prijzen. Hoe uitbundiger je soms prijst, hoe minder je tot de kinderen doordringt. Behulpzaam prijzen bestaat uit twee delen:

  1. De volwassene beschrijft wat hij ziet of voelt.

  2. Als het kind zijn prestatie hoort beschrijven, zal hij vaak zichzelf gaan prijzen.

Door beschrijvend te prijzen worden kinderen zich bewuster van hun eigen kracht en waardeerden deze meer.

 

De buitenwereld strooit niet met complimenten. Onze inspanningen om behulpzaam te zijn, worden als vanzelfsprekend beschouwd. Een misser en er wordt meteen over je geoordeeld. We kunnen het thuis anders doen. We moeten ons realiseren dat we naast de dagelijkse verzorging en opvoeding nog een andere verplichting hebben aan onze kinderen: de bevestiging dat ze goed zijn zoals ze zijn. Iedereen zal ze al vertellen wat er allemaal verkeerd aan hen is. Het is onze taak om onze kinderen te vertellen wat er allemaal goed aan hen is.

6- KINDEREN BEVRIJDEN VAN ROLLEN

Om meer duidelijkheid te krijgen over de relatie tussen hoe ouders hun kinderen zien en hoe kinderen zichzelf zien: verplaats je in het kind en vraag jezelf af hoe je ouders jou zien en hoe je je hieronder voelt. soms zijn er alleen maar een paar woorden nodig, een blik , een bepaalde toon, een houding om je duidelijk te maken dat je of 'sloom en stom' bent, 'een lastpost' of eigenlijk een 'aardig en capabel mens'. Vaak kost het maar een paar seconden om te weten hoe je ouders over je denken. Als je die seconden vermenigvuldigt met de dagelijkse uren die je als ouders contact hebt met je kinderen, dan realiseer je je hoe sterk kinderen kunnen worden beïnvloed door de wijze waarop ouders hun zien. Niet alleen de gevoelens die kinderen over zichzelf hebben worden beïnvloed, maar ook hun gedrag.

Probeer je eens voor te stellen hoe het is als je ouders je laten weten/voelen dat je sloom of lastig bent. De manier waarop ouders naar hun kinderen kijken beïnvloedt niet alleen hoe kinderen zichzelf zien, maar het beïnvloedt ook hun gedrag. Maar wat gebeurt er nou met een kind dat al vast zit in een rol - om wat voor reden dan ook. Blijft dat dan zo voor de rest van zijn leven? Zit hij er aan vast of kan hij ervan worden bevrijd, zodat hij de persoon kan worden die hij wil zijn? We beschrijven zes vaardigheden die kunnen worden gebruikt als je een kind wilt bevrijden van een bepaalde rol.

Bevrijden van rollen

  • Kijk naar mogelijkheden om het kind een nieuwe kijk op zichzelf te geven.

  • Plaats het kind in een situatie waarin hij zichzelf anders ziet.

  • Laat het kind horen dat je iets positiefs over hem zegt tegen een ander.

  • Wees zelf een voorbeeld voor het gedrag dat je wilt zien bij je kind.

  • Herinner het kind aan zijn eerdere prestaties.

  • Als je kind in zijn oude rol terugvalt, spreek dan je gevoelens en/of verwachtingen uit.

Een vader besloot de techniek van het oplossen van problemen toe te passen in plaats van zijn zoon een klier te noemen. Hij zei: Justin, ik weet dat je boos wordt als je je probeert te concentreren op je huiswerk terwijl je broer loopt te fluiten, maar slaan werkt echt niet. Wat voor andere oplossing kun je bedenken zodat je er geen last meer van hebt? Het is echt moeilijk om een kind te bevrijden van een rol! Als een kind zich - op wat voor manier dan ook - hardnekkig blijft gedragen, vergt het veel zelfbeheersing om dit negatieve gedrag niet te versterken door te roepen. 'Daar gaan we weer! Het kost wilskracht en tijd zodat je op een rustige manier een plan kunt maken dat het kind bevrijd van zijn rol. 

7 VAARDIGHEDEN SAMENVOEGEN

Het is overduidelijk dat het proces van kinderen te bevrijden van rollen erg gecompliceerd is. Je moet je hele houding naar het kind toe veranderen en je moet een aantal vaardigheden leren en toepassen. Je moet echt in staat zijn om alle vaardigheden samen te voegen, zoals gevoelens erkennen, autonomie bevorderen, prijzen en alternatieven voor straffen bedenken. Wat zou het geweldig zijn als we in het echte leven ook in staat zouden zijn om de juiste reacties te geven die niet alleen het kind, maar ook onszelf helpen. Maar het echte leven is geen script dat je kunt onthouden en opvoeren. De drama's in het echte leven, waar we ons iedere dag dag mee bezighouden, geven ons niet de tijd voor repeteren en goed doordacht handelen.

Maar met onze nieuwe richtlijnen hebben we een duidelijke instructie waarop we kunnen terugvallen. We zullen nog steeds dingen zeggen die we betreuren. Als we maar de tijd nemen om naar de gevoelens van onze kinderen te luisteren of over onze eigen gevoelens te praten of naar toekomstgerichte oplossingen te kijken en niet wat er in het verleden verkeerd is gegaan.

Een laatste tip: Laten we er voor zorgen dat we ook onszelf niet in een bepaalde rol plaatsen van goede ouder, slechte ouder, tolerante ouder, autoritaire ouder. Laten we onszelf op de eerste plaats vooral zien als mensen, met een grote potentie om te groeien en te veranderen. Het hele proces van werken en leven met kinderen is immers veeleisend en uitputtend. Het vraagt moed, intelligentie en uithoudingsvermogen. Als we niet altijd aan onze eigen verwachtingen voldoen - en dat doen we niet altijd - laten we dan net zo aardig zijn tegen onszelf als we dat zijn tegen onze kinderen. Als onze kinderen duizend kansen verdienen, en dan nog één, laten we onszelf dan duizend kansen geven, en dan nog twéé.

TOT SLOT

 

Nu u deze samenvatting gelezen hebt, hopen we dat onze boodschap duidelijk is.

Wat willen wij met deze begeleidingstherapie?

We hopen dat je door deze methode een manier hebt gevonden om:

  • Zonder beschuldigingen over en weer te leven.

  • Gevoeliger ten opzichte van elkaars gevoelens te staan.

  • Je irritatie en boosheid te uiten zonder te kwetsen.

  • Respectvol om te gaan met de behoeftes van je kinderen en net zo respectvol met je eigen behoeftes.

  • Je kinderen op te voeden tot verantwoordelijke en zorgzame volwassenen.

We willen de cirkel van het behulpzaam communiceren doorbreken. Die cirkel is generatie na generatie doorgegeven en wij willen nu een andere erfenis aan onze kinderen doorgeven - een manier van communiceren die ze voor de rest van hun leven kunnen gebruiken, met hun vrienden, hun collega's hun ouders, hun partners, en op een dag met hun eigen kinderen.

 

​* Wilt u meer weten over 'Effectief communiceren met kinderen'? Neem contact op met onze praktijk.

 

bottom of page