PRAKTIJK
DE BRUG NAAR MORGEN
PRAKTIJK
DE BRUG NAAR MORGEN
Omarm je emoties, vrij van angst voor je gevoelens
INLEIDING
Deze begeleidingstherapie is om te helpen je angsten te verminderen en de kennis en kracht van je gevoelens te gebruiken, om je leven in te richten zoals je het echt wil. Een in de praktijk bewezen effectieve aanpak om angst te boven te komen, en het contact met jezelf en anderen te verdiepen.
Deze begeleiding bestaat uit twee delen. In het eerste gedeelte, 'voorbereiding', zullen we de basis van de theorie uitleggen, waarna we aan de slag kunnen met het toepassen van de theorie in de praktijk. We beginnen echter met in detail stilstaan bij waar het hier allemaal om draait: een angst voor onze emoties, of wat we 'emotiefobie' noemen. We leggen uit aan welke signalen je angst kunt herkennen, zodat je er een beeld van kunt gaan vormen bij jezelf. Hierna zullen we stilstaan bij hoe het nu eigenlijk komt dat we zo bang zijn geworden van onze emoties, of het delen ervan met anderen. We moeten daarbij ook kijken naar hoe ons emotioneel leven gegroeid is en welke, vaak ongeschreven, regels we daarbij hebben geleerd van onze ouders of opvoeders. Deze 'regels' bepalen namelijk vaak nog steeds ons dagelijks leven en kunnen er zelfs voor zorgen dat we vastlopen in het hier en nu.
In het tweede gedeelte, 'Aan de slag', zullen we aan de hand van de volgende vier stappen uitleggen hoe we over onze oude angsten heen kunnen komen, en kunnen genezen van deze emotiefobie.
Stap 1: Bewustwording
Een echte verandering in het omgaan met je gevoelens, begint met het toepassen van 'emotionele mindfulness'. kort gezegd betekent dit dat je je in het hier en nu bewust wordt van de gevoelens die in je leven. We staan hier in hoofdstuk 3 uitgebreid bij stil. In hoofdstuk 4 staan we stil bij de manieren die we hebben ontwikkeld om onze gevoelens te vermijden. Je zult je aandacht naar binnen gaan richten en je leren focussen op de manier waarop je je emoties ervaart. Je zult moeten gaan herkennen wat je nu zo belemmert in het stilstaan bij je gevoelens of het aangaan van meer intimiteit in contacten met anderen. We hebben allemaal onze eigen patronen hierin, wat we ook wel 'afweer' of 'vluchtmechanismen' zullen noemen.
Deze patronen, waardoor we bewust en onbewust onze emoties of de mensen om ons heen letterlijk afweren, zorgen namelijk voor het gemis dat we ervaren in ons dagelijks leven. Als we bijvoorbeeld verdriet op voelen komen, gaan we vaak allerlei dingen doen om dit gevoel weg te drukken, zoals van onderwerp veranderen, wegkijken of er een grapje van maken. Natuurlijk is het soms heel goed of nodig om zo om te gaan met verdriet, bijvoorbeeld op het werk of in de supermarkt, waarbij het goed is om pas het verdriet toe te laten als we thuis zijn, maar zulke gewoontes zijn problematisch als we ons er niet van bewust zijn dat we ze toepassen. Vaak is het zo dat onze afweerpatronen zo gewoon zijn geworden dat we ze vrijwel automatisch en vanzelfsprekend toepassen. Omdat we ons er dan niet bewust van zijn, kunnen we er ook niets aan doen om ze te veranderen!
Stap 2: Omgaan met angst
Als je eenmaal begint te herkennen hoe je automatisch steeds je gevoelens wegdrukt door middel van je afweergewoonten, zul je waarschijnlijk geconfronteerd worden met het onprettige gevoel dat je nu juist steeds probeerde te vermijden. Als je jezelf niet toestaat om, zoals vaak, voor je gevoelens weg te lopen, zul je zeer waarschijnlijk te maken krijgen met bijvoorbeeld spanning in je lijf, een beklemmend gevoel op je borst of een grote onrust in je lijf. Deze en andere sensaties zijn lichamelijke symptomen van angst. Het zijn signalen van ons zogenaamde 'vecht of vlucht' mechanisme dat gedurende de evolutie nog steeds in ons aanwezig is. Het komt op als je je bedreigd voelt.
Het zijn echter ook signalen die je vertellen dat je dichter bij je werkelijke gevoelens komt.
Het centrale punt van je hele veranderingsproces is dan ook het vinden van een effectieve manier om je emotiefobie aan te pakken, een manier die ervoor zorgt dat je weer de regie hebt over je gevoelens, in plaats van dat je bet overgeleverd aan je angsten en je oude vermijdingspatronen.
Er komen specifieke strategieën aan de orde, die ervoor zorgen dat je je minder onprettig gaar voelen bij het gaan ervaren van je werkelijke emoties, zodat je ze niet meer hoeft te onderdrukken, te negeren of ze te bagatelliseren. Met enige oefening kun je minder angstig worden en zul je beter kunnen stilstaan bij je werkelijke emoties en ze de ruimte kunnen geven.
Stap 3: Doorvoelen
Als je dan eenmaal je echte gevoelens begint te herkennen en je de angst die daarbij op kan komen in goede banen kunt leiden, is de volgende stap om ook echt de ervaring toe te laten van het voelen van wat er werkelijk in je leeft. Als je je gevoelens volledig toelaat en ervaart, zul je merken dat ze een soort golfbeweging volgen. Gevoelens beginnen klein, bouwen op tot een hoogtepunt, breken dan door en vloeien vervolgens langzaam weg, precies zoals een golf in de branding. Boosheid zal zich bijvoorbeeld in het begin aandienen als een lichte irritatie of frustratie in je lijf.
Als je je focust op deze sensaties en ze de ruimte geeft, zullen ze aanzwellen. Je lichaam wordt warmer, je arm begint te tintelen en je voelt een impuls om fysiek te reageren.
Als je met je aandacht bij het ervaren van dit alles kunt blijven en het niet, uit gewoonte, blokkeert of wegdrukt, als je een manier vindt om deze ervaring volledig toe te staan, zal het gevoel van boosheid van binnen pieken en vervolgens langzaam wegebben.
Nadat je deze hele golfbeweging hebt toegelaten, zul je een nieuwe ervaring hebben: van helderheid en duidelijkheid. Een ervaring die je energie geeft, waarbij je echt in contact bent met jezelf, en daar kun je je voordeel mee doen. Je kunt dan ook vrijelijk kiezen of je wel of geen actie verbindt aan je gevoel en, als je dat wel wil, welke actie dan passend is. We zullen je leren om op een gezonde en constructieve wijze je gevoelens te ervaren en zo met ze om te gaan dat ze je niet overspoelen. Je zult handvatten aangereikt krijgen om deze nieuwe koers in je leven aan te gaan.
Stap 4: Delen
Stap vier gaat over de keuze die je hebt om wat je van binnen ervaart naar buiten te brengen en te delen met anderen. Om je gevoelens te verwoorden en te communiceren, of om ze binnen en voor jezelf te houden. Soms is alleen al het in contact zijn met je gevoelens genoeg.
Maar vaker zijn gevoelens niet enkel om alleen gevoeld te worden, maar ook om ze te delen met anderen. Sterker nog: als je je echt openstelt voor je gevoelens, zul je merken dat het ervaren van je gevoelens je motiveert om ze ook naar buiten te brengen. Maar meestal weten we niet zo goed hoe we dit kunnen doen, op zo'n manier dat anderen ook echt luisteren naar onze gevoelens en we er dus ook echt iets mee bereiken.
We zullen je uitleggen hoe je op een goede manier te gevoelens kunt uiten en delen, je leren hoe te beslissen wat wijs is om wel of niet te uiten en je vertellen hoe je je gevoelens kunt gebruiken om meer intimiteit te ervaren in het contact met anderen. Zoals bij alle stappen die hiervoor beschreven zijn, zul je merken dat hoe meer je oefent, hoe gemakkelijker het zal worden.
Emotiefobie
In de psychologie ie een fobie een overdreven en ongegronde angst voor een bepaald object of situatie, zoals bijvoorbeeld voor spinnen, hoogtes of afgesloten ruimtes. Maar we kunnen ook een fobische angst voor onze gevoelens hebben. Hoe zou jij omschrijven wat er met je gebeurt als je dichter bij je werkelijke gevoelens komt? Word je dan wat zenuwachtig of onrustig? Of zou je het meer omschrijven als bezorgd?
Of gewoon ongemakkelijk? Dit zijn allemaal afgeleiden van angst. Iets in ons zorgt ervoor dat eigenlijk willen vluchten, en dat is een normale reactie als we ons bedreigd voelen. We moeten dan zo snel mogelijk weg van de situatie. Bij emotiefobie zijn onze gevoelens bedreigend, en willen we daar koste wat het kost van wegvluchten.
Het herkennen van de signalen
De meeste van ons zijn geremd, de een meer dan de ander, in het ervaren en uiten van onze emoties. Maar veel mensen hebben niet eens door wat er eigenlijk aan de hand is. Misschien dat we ons soms wel wat meer ongemakkelijk of nerveus voelen, maar we hebben er geen idee van wat de achterliggende oorzaak is. We zijn dan vaak bezig met weer rustig worden, in plaats van te kijken naar wat ons nu eigenlijk onrustig maakte. Nog vaker komt het voor dat we zo afgesloten zijn van onszelf dat we niet eens door hebben dat we ons niet helemaal optimaal voelen.
We hebben niet door hoe groot de invloed eigenlijk is van onze angst, en die invloed is groot. We hebben niet door hoe goed we zijn geworden in het wegdrukken van onze emoties, nog voor ze goed en wel zich hebben aangediend. Sterker nog: we zijn er zo goed in geworden ze in de kiem te smoren dat we ons er vaak niet eens bewust van zijn dat we überhaupt gevoelens hebben! Hoewel de eerst stap van het 4-stappenplan het bewust worden van gevoelens is en de verschillende afweer- of vermijdingsgewoonten die we daarbij hebben ontwikkeld, beginnen we eerst met een meer algemene uitleg over hoe we vaak met onze gevoelens omgaan.
Ben je bang voor je gevoelens?
Ook al ben je je niet altijd bewust van je ongemakkelijkheid bij het ervaren van je emoties, met een beetje kennis en aandacht is het niet moeilijk om de signalen te gaan herkennen van emotiefobie. Neem even een moment om stil te staan bij de manier waarop je normaal gesproken op je gevoelens reageert. Wat hieronder volgt is een lijst met de meest voorkomende kenmerken van een emotiefobie.
Deze lijst is beperkt, maar geeft je een goed beeld van hoe open je staat voor je emoties.
-
Bang voor gevoelens in het algemeen
-
Bang voor nabijheid of intimiteit in contact met anderen
-
Vermijden van verdriet en pijn
-
Bang voor boosheid of om je te laten gelden
-
Bang voor blijdschap of plezier
Zijn bovenstaande kenmerken van emotiefobie herkenbaar voor je? Misschien slechts een paar, of misschien wel meer?
De mate waarin we bang zijn voor onze gevoelens varieert. Het hangt af van de mate waarin we ongemakkelijkheid of angst ervaren, als we dichter bij onze werkelijke gevoelens komen.
*Heeft u vragen over 'Omarm je emoties, vrij van angst voor je gevoelens'? Neem vrijblijvend contact op met onze praktijk.